ТОҒОЛДИ ҲУДУДЛАРИДАГИ СЕЛ-СУВ ОМБОРЛАРИ ЎЗАНЛАРИДА ЛОЙҚА ЧЎКИНДИЛАРНИ БОШҚАРИШ УЧУН ТИНДИРГИЧЛАР ҚУРИЛИШИНИ АСОСЛАШ

Authors

  • Янгиев Асрор Абдихамидович “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” миллий тадқиқот университети
  • Аджимуратов Дилмурод Серикханович “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” миллий тадқиқот университети
  • Рахматов Махмуд Исматович Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти
  • Панжиев Шерзод Сахибович “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” миллий тадқиқот университети

Keywords:

сел-сув омбори, гидроузел, сув чиқариш иншооти, сув ташлаш иншооти, сел тошқини, лойқа чўкиндилар, фойдасиз ҳажм, муаллақ ва туб чўкиндилар, сел-сув омбори хавфсизлиги

Abstract

Мақолада Қашқадарё вилоятидаги Лангар сел-сув омборида олиб борилган дала-тадқиқотлари натижалари келтирилган. Лангар сел-сув омбори ўзанида қуриладиган тиндиргичлар ўлчамларини аниқлаш ва асослаш учун боғланган сел оқимининг кенгайтирилган конус шаклидаги участкада тўхтатилиши ҳисоблари бажарилган. Лангар сел-сув омбори учун тиндиргич конструкцияси сел-сув омбори сув келтирувчи ўзанига жойлаштирилган, тиндиргич тўртбурчак шаклдаги кўндаланг кесимли иккита камерадан иборат: 1-камера узунлиги L1 = 300 м, эни b1 = 100 м бўлиб, табиий ўзан энидан 1,5 марта катта h1 = 2.0 м; 2-камера  биринчи камера билан туташган бўлиб, узунлиги L2 = 200 м, эни                b2 = 80 м бўлиб, табиий ўзан энидан 1,25 марта катта, чуқурлиги h2 = 1.5 м. Иккала камера ҳам бўйлама нишаблиги бир хил қабул қилинган i1 = i2.

References

Алекин О.А. Основы гидрохимии. Ленинград: Гидроме¬теоиздат, 1970. 443 с.

Аравин В.И., Носова О.Н. Натурные исследования фильтрации. Ленинград: «Энергия», 1969. 256 с.

Асарин А.Е., Семенков В.М. Расчетные паводки и безо¬пасность плотин // Ж.: Гидротехническое строительство. – Москва, 1992. №8. С. 55-57.

Закон Республики Узбекистан «О безопасности гидро¬технических сооружений». Ташкент, 1999.

Постановление Кабинета Министров Республики Уз¬бекистан от 16.11.99 года, №499. Положение «О цен¬трализованном обследовании и оценке технического состояния гидротехнических сооружений в Республике Узбекистан» от 03.10.2001 г. №03-4-245.

Мухамедов А.М. Эксплуатация низконапорных гидро¬узлов на реках, транспортирующих наносы (на примере Средней Азии). Ташкент: Фан, 1976. 237 с.

Справочник проектировщика. Гидротехнические соо¬ружения. Под ред. Недриги В.П. Москва: Стройиздат, 1983. – 453 с.

КМК 2.06.05-98. Плотины из грунтовых материалов. Госко¬митет по архитектуре и строительству. Ташкент, 1998. 200 с.

КМК 2.02.02-98. Гидротехника иншоотларининг заминла¬ри. Тошкент. 1998. 210 б.

Малик Л.К. Чрезвычайные ситуации, связанные с гидро¬техническим строительством // Гидротехническое строи¬тельство. Москва, 2009. № 12. С. 1-16.

Мирцхулава Ц.Е.«Надёжность гидромелиоративных со¬оружений».Москва,1974. 366 c.

Натишвили О.Г., Тевзадзе В.И. Основы динамики селей // Тбилиси 2007, 214 с.

Янгиев А.А., Панжиев Ш., Аджимуратов Д.С. // Сел-сув омборларида лойқа-чўкиндиларнинг шаклланиши таҳлили ҳамда хавфсизлигини баҳолаш бўйича тавсиялар/ Irrigasiya va meliorasiya журнали. Тошкент 2021 №1(23) 29-33 б.

Yangiev A.A., Gapparov F.A., Adjimuratov D.S. Filtration process in earth fill dam body and its chemical effect on piezometers. E3S Web of Conferences 97, 04041 (2019) FORM 2019.

Yangiev A.A., Ashrabov A., Muratov O.A. Life prediction for spillway facility sidewall. E3S Web of Conferences 97, 04041 (2019) FORM-2019.

Yangiev, A.A., Bakiev, M.R., Muratov, O.A., Choriev, J.M., Djabbarova, S. Service life of hydraulic structure reinforced concrete elements according to protective layer carbonization criteria Journal of Physics: Conference Series 1425(1).

Yangiev А., Adjimuradov D., Panjiev Sh.,Karshiev R. // Results and analysis of field research in flood reservoirs in Kashkadarya region/ E3S Web of Conferences 264, 03033 (2021)

Yangiev, A., Eshev, S., Panjiev, S., Rakhimov, A. Calculation of sediment flow in channels taking into account passing and counter wind waves. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering 883(1),012036 2020.

Downloads

Published

2023-04-14

How to Cite

Янгиев , А., Аджимуратов , Д., Рахматов , М., & Панжиев , Ш. (2023). ТОҒОЛДИ ҲУДУДЛАРИДАГИ СЕЛ-СУВ ОМБОРЛАРИ ЎЗАНЛАРИДА ЛОЙҚА ЧЎКИНДИЛАРНИ БОШҚАРИШ УЧУН ТИНДИРГИЧЛАР ҚУРИЛИШИНИ АСОСЛАШ. Innovatsion Texnologiyalar , 49(01), 44–48. Retrieved from https://ojs.qmii.uz/index.php/it/article/view/333